"Η Πάτι και ο Γουόλτερ Μπεργκλαντ ήταν από τους πρωτοπόρους της γενιάς τους, με περιβαλλοντικές ανησυχίες, ιδανικοί γείτονες, υποδειγματικοί οικογενειάρχες. Έβαζαν το λιθαράκι τους για έναν καλύτερο κόσμο.
Τώρα, όμως, στη νέα χιλιετία, οι Μπέργκλαντ έχουν γίνει ένα μυστήριο. Γιατί ο έφηβος γιος τους μετακόμισε στην επιθετικά ρεπουμπλικάνικη οικογένεια του διπλανού σπιτιού; Γιατί ο Γουόλτερ άρχισε να εργάζεται σε μεγάλες Εταιρίες Άνθρακα; Τι ρόλο παίζει ακριβώς ο Ρίτσαρντ Κατς- εκκεντρικός ροκάς κι ο καλύτερος φίλος αλλά και αντίζηλος του Γουόλτερ από τα φοιτητικά του χρόνια; Και πάνω απ'όλα, τι συνέβη στην Πάτι; Γιατί το λαμπερό αστέρι της γειτονιάς έγινε μια μαινάδα που έχει αρχίσει να τρελαίνεται μπροστά στα μάτια όλων;
Στο πρώτο του μυθιστόρημα μετά τις Διορθώσεις ο Φράνζεν μας έδωσε μία εποποιία για τον έρωτα και το γάμο στη σύγχρονη εποχή. Καταγράφει με κωμικοτραγικό τρόπο τους πειρασμούς και τις υποχρεώσεις της ελευθερίας: τις συγκλονιστικές εμπειρίες του εφηβικού πάθους, τους μαγκωμένους συμβιβασμούς της μέσης ηλικίας, το αντίτιμο της άναρχης εξάπλωσης των προαστίων, το βαρύ φορτίο της εξουσίας. Περιγράφοντας τα σφάλματα και τις χαρές των πρωταγωνιστών, καθώς παλεύουν να μάθουν πως να ζουν σ'έναν κόσμο που τους προκαλεί όλο και μεγαλύτερη σύγχυση, μας δίνει μία ανεξίτηλη και βαθιά συγκινητική απεικόνιση της εποχής μας"
Καταρχήν μιλάμε για 785 σελίδες. Διαβάζεται απνευστί, με την προϋπόθεση ότι έχετε ξαναδιαβάσει Φράνζεν και ότι σας αρέσει. Γιατί είναι ιδιαίτερος. Και γράφει πολύ ιδιαίτερα αλλά προσωπικά μου ταιριάζει απόλυτα. Εδώ μιλάμε στην ουσία για την ιστορία μιας οικογένειας. Ο Φράνζεν δεν σταματάει στην αποτύπωση της ζωής τους, αλλά προχωράει στο βάθος των συναισθημάτων τους. Κι αυτό είναι που τον κάνει διαφορετικό. Η Πάτι και ο Γουόλτερ είναι οι πρωταγωνιστικοί χαρακτήρες. Γύρω τους ανθίζουν όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες, οι οποίοι άμεσα ή έμμεσα σχετίζονται μαζί τους. Ζουν στην Washington και φαινομενικά όλα βαίνουν καλώς. Αυτό μέχρι που ο συγγραφέας ξεκινάει τη βουτιά στο παρελθόν τους και οι αποκαλύψεις διαδέχονται η μία την άλλη. Ο Φράνζεν χρησιμοποιεί το ευφάνταστο τέχνασμα να χωρίζει τα κεφάλαια ανάλογα με τον κάθε χαρακτήρα ξεχωριστά, έτσι ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να μαθαίνει και τα συναισθήματα των ηρώων.
Φαινομενικά, λοιπόν, όλα είναι καλά. Οι οικογένειες δείχνουν αγαπημένες και δεμένες και όλοι πορεύονται στην καθημερινότητα τους... Μέχρι που το πέπλο αρχίζει και πέφτει. Και βλέπει κανείς ότι όλα αυτά ήταν ένα ωραίο προπέτασμα, που τίποτα δεν είναι ό,τι φαίνεται και το παρελθόν του καθενός έχει κατά πολύ καθορίσει την τωρινή τους ζωή.
Ο εκκεντρικός ροκάς, Ρίτσαρντ Κατς, φίλος αλλά και τόσο ανταγωνιστής του Γουόλτερ- μήπως έτσι δε συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις και στην αληθινή ζωή; Τα παιδιά του ζευγαριού, ο Τζοις και η Τζέσικα, τόσο μακριά από τους γονείς, σα να μην έχουν μεγαλώσει μαζί τους, σα να είναι δύο ξένοι.. Μία οικογένεια τόσο μακριά σπό την Ελευθερία ως έννοια, κι ας είναι ο τίτλος του βιβλίου αυτός. Η ελευθερία τους όπως και όλα τα άλλα είναι απολύτως φαινομενική, νομίζουν ότι την έχουν κατακτήσει αλλά πλανώνται....
Ο Φράνζεν, είναι παρ'όλα αυτά εξαιρετικά αισιόδοξος και η κατάκτηση της ελευθερίας έρχεται σταδιακά αλλά πολύ ουσιαστικά, αφήνοντάς σε με μία πολύ καλή αίσθηση για το μέλλον, τόσο των ηρώων, όσο και της πραγματικότητας. Και τελικά κανένας άνθρωπος δε μπορεί να ζήσει ανελεύθερος, με όσες συμβάσεις κι αν έχει μάθει να ζει. Έρχεται κάποια στιγμή που όλο το σαθρό οικοδόμημα γκρεμίζεται και μαζί του παρασύρει τα πάντα.
Όταν ξεκίνησα το βιβλίο, ομολογώ ότι ήμουν διστακτική. Αναγνώρισα αυτό το ύφος του Φράνζεν που με είχε κερδίσει στις Διορθώσεις αλλά προς στιγμήν πίστεψα ότι θα είναι μία από τα ίδια. Διαψεύστηκα. Η κατάδυση στο παρελθόν όλων των ηρώων, καθώς και η αποτύπωση της παιδικής τους ηλικίας και των σχέσεων τους με την οικογένεια, καθώς και η ανάγκη τους για την κατάκτηση της πραγματικής ελευθερίας, κάνει τη διαφορά και το κατατάσσει, κατά τη γνώμη μου, σε ένα από τα καλύτερα του φετινού καλοκαιριού
